Oznaczenie jonów chlorkowych w osoczu krwi przy pomocy spektrometru Spektra^TM i krzywej kalibracyjnej

PODSTAWA METODY

Jony chlorkowe podstawiają jony tiocyjanianowe w tiocyjanianie rtęci(II). Jony tiocyjanianowe łączą się z jonami żelaza(III) tworząc czerwonobrunatny związek kompleksowy Fe(SCN)₃

2 Cl^– + Hg(SCN)₂ → HgCl₂ + 2 SCN^–

3 SCN^– + Fe³⁺ → Fe(SCN)₃

SPRZĘT I ODCZYNNIKI

• azotan(V) żelaza(III) , 20 mmol dm^-3
• chlorek rtęci(II) , 0,8 mmol dm^-3
• tiocyjanian rtęci(II), 2 mmol dm^-3 
• kwas azotowy(V), 45 mmol dm^-3
• próbki osocza: osocze kontrolne dla biochemii (dystrybutor Sanolabor, producent Randox)
• chlorek sodu, roztwór bazowy 120 mmol dm^-3
• spektrometr Spektra^TM
• blistry
• naczynia reakcyjne

Przygotowanie odczynników

Zgodnie z zaleceniami producenta (dystrybutor IRIS d.o.o., producent DIALAB).

ZAGROŻENIA

	azotan(V) żelaza(III): Może powodować wzrost intensywności ognia, utleniacz, powoduje podrażnienia skóry, powoduje poważne podrażnienia oczu. R: 8, 36/38 S: 26
	chlorek rtęci(II): Jest podejrzewany o wywoływanie uszkodzeń genetycznych, upośledzanie płodności. W razie spożycia śmiertelnie trujący, długotrwały lub częsty kontakt z tkankami powoduje ich podrażnienie. Wywołuje groźne oparzenia skóry i uszkodzenia oczu. Bardzo toksyczny dla organizmów wodnych z długo utrzymującymi się negatywnymi skutkami. R: 28, 34, 48/24/25, 50/53,62, 68 S: 26, 36/37/39, 45, 60, 61
	tiocyjanian rtęci(II): Szkodliwy w razie wdychania, kontaktu ze skórą i spożycia. Może wywoływać uszkodzenia organów wskute długotrwałego lub częstego narażenia. Bardzo toksyczny dla organizmów wodnych z długo utrzymującymi się negatywnymi skutkami. W kontakcie z kwasami uwalnia bardzo toksyczny gaz. R: 26/27/28, 32, 33, 50/53 S: 13, 28, 45, 60, 61
	kwas azotowy(V):Może powodować wzrost intensywności ognia, utleniacz. Wywołuje poważne oparzenia skóry oraz uszkodzenia oczu. Działa korodująco na metale. R: 35 S: 23, 26, 36/37/39, 45

SPOSÓB POSTĘPOWANIA

Metoda jest liniowa w zakresie stężeń NaCl nie przekraczającego 130 mol dm^-3, dlatego stężenie roztworu bazowego NaCl powinno być 120 mmol dm^-3.

Roztwory 2–7 przygotowuje się w kolbkach miarowych 50 ml, zgodnie z poniższymi wskazówkami:

c₁ · V₁ = c₂ · V₂

V₁ = (c₂ · V₂) / c₁

V₁ - objętość roztworu bazowego
V₂ - objętość przygotowywanego roztworu
c₁ - stężenie roztworu bazowego
c₂ - stężenie przygotowywanego roztworu

Szczegółowe wskazówki dla przygotowania roztworów przedstawiono w Tabeli 1. Odmierz roztwory do zagłębień w blistrze licząc krople z plastikowych buteleczek zaopatrzonych we wkraplacze. Wymieszaj zawartość i po 10 minutach wykonaj pomiary transmitancji. Do pomiarów użyj diody emitującej światło niebieskie (480 nm). Dla próbki odniesienia ustaw wartość transmitancji 100,0. Przelicz wartości transmitancji na absorbancję.

Tabela 1 Przygotowanie roztworów do pomiarów

Zapisz zmierzone wartości transmitancji i absorbancji w tabeli i sporządź wykres krzywej kalibracyjnej, przedstawiającej prostoliniową zależność absorbancji od stężenia. Stężenie jonów chlorkowych w próbce odczytaj z wykresu, po zmierzeniu jej transmitancji i przeliczeniu na absorbancję.

Pomiary

Krzywa kalibracyjna: Zależność absorbancji od stężenia molowego.

Stężenie jonów chlorkowych w badanej próbce.

Wartości stężeń jonów chlorkowych w badanych próbkach uzyskane przez uczniów.

Wyniki pomiarów uczniów:

Krzywa kalibracyjna:

Zależność aborbancji A od stężenia molowego C.

Uwaga: linia prosta została wyznaczona za pomocą regresji liniowej (funkcja LINEST).

Stężenie jonów chlorkowych w nieznanej próbce osocza wynosi 95 mmol dm^-3. Wartość podawana przez producenta osocza wynosi 98,7 mmol dm^-3.

Opracowanie: Sabina Povhe Lenart, Srednja šola za farmacijo, kozmetiko in zdravstvo, Ljubljana